Inhoudsopgave
- 1 Wat valt onder de sociale zekerheid?
- 2 Hoe wordt de sociale zekerheid voor werknemers gefinancierd?
- 3 Hoe is de sociale zekerheid ontstaan?
- 4 Wat valt er onder sociale zekerheid en arbeidsmarkt?
- 5 Hoe wordt het Belgische sociale zekerheidssysteem gefinancierd?
- 6 Wat is het verschil tussen sociale zekerheid en sociale bijstand?
- 7 Waar komt het geld van uitkeringen vandaan?
- 8 Wat bepaalt de uitgaven aan sociale zekerheid in Nederland?
Sociale zekerheid in Nederland bestaat uit werknemersverzekeringen, volksverzekeringen en sociale voorzieningen. De werknemersverzekeringen en de volksverzekeringen worden samen aangeduid als sociale verzekeringen. Het onderscheid tussen volksverzekeringen en sociale voorzieningen is enigszins willekeurig.
De lasten van de sociale zekerheid worden niet alleen door de werkgevers en de werknemers gedragen. De federale overheid betaalt jaarlijks een forfaitaire som aan de RSZ. Daarnaast bestaat er sinds enkele jaren ook een alternatieve financiering van de sociale zekerheid.
Hoe wordt de bijstand gefinancierd?
Er zijn inkomensaanvullende voorzieningen, zoals de bijstand en de Wet Wajong, en er zijn inkomensondersteunende voorzieningen, zoals de toeslagen van de Belastingdienst. De uitkeringen uit de sociale voorzieningen worden betaald uit de belastinginkomsten (de algemene middelen) van de Rijksoverheid.
Op 28 december 1944 wordt de besluitwet afgekondigd die alle werknemers in de privé-sector in ons land een ruime sociale zekerheid biedt. De wet zet een systeem op poten dat sociale bescherming biedt in de vorm van pensioenen, werkloosheidsuitkeringen, kinderbijslag en uitkeringen in geval van ziekte en invaliditeit.
Sociale zekerheid is een publiek stelsel dat bedoeld is om inkomen en/of verzorging te garanderen voor natuurlijke personen of gezinnen (of andere samenlevingsvormen) die, tijdelijk of blijvend, niet (langer) in staat worden geacht om zelf in (voldoende) inkomen en/of verzorging te voorzien.
Wat valt onder uitkering?
Een uitkering is een som geld die aan iemand wordt betaald. Een som geld (herhaald of niet) in het kader van sociale zekerheid (bijvoorbeeld een werkloosheidsuitkering, bijstandsuitkering of arbeidsongeschiktheidsuitkering). Deze uitkeringen worden betaald door overheidsinstanties, het UWV en gemeenten in Nederland.
Samengevat bestaat de financiering van de sociale zekerheid vandaag voor ongeveer 70% uit sociale bijdragen (en andere eigen middelen) en 30% uit algemene middelen, waarvan een derde uit alternatieve financiering bestaat.
De sociale bijstandsvoorzieningen zijn minimumvoorzieningen, forfaitaire uitkeringen die niet al te hoog zijn, men wil een basisbescherming bieden. Dit in tegenstelling tot de sociale zekerheid, die een percentage berekent op het normale loon. Men krijgt pas sociale bijstand na onderzoek van de bestaansmiddelen.
Waar komt het geld van de bijstand vandaan?
Vaak wordt de naam gebruikt om aan te geven: Een som geld (herhaald of niet) in het kader van sociale zekerheid (bijvoorbeeld een werkloosheidsuitkering, bijstandsuitkering of arbeidsongeschiktheidsuitkering). Deze uitkeringen worden betaald door overheidsinstanties, het UWV en gemeenten in Nederland.
Waar komt het geld van uitkeringen vandaan?
De eigen inkomsten komen uit belastingen en eigen bezittingen, zoals een gemeentelijk havenbedrijf. Via het gemeentefonds en provinciefonds krijgen gemeenten en provincies geld van de rijksoverheid. Daarnaast zijn er speciale uitkeringen van het Rijk aan gemeenten en provincies.
Binnen de sociale uitkeringen zijn de uitgaven via de ZVW, WLZ en de Algemene ouderdomswet (AOW) de grootste kostenposten….Uitgaven voor sociale uitkeringen nemen verder toe.
| Regeling | 2018* (mld euro) | 2017 (mld euro) |
|---|---|---|
| Zorgverzekeringswet | 42,2 | 40,7 |
| Algemene ouderdomswet | 38,1 | 37,4 |
| Wet langdurige zorg | 19,4 | 18,2 |
| Participatiewet (bijstand) | 6,1 | 6,3 |
Wie heeft recht op sociale zekerheid?
Het gehele klassieke socialezekerheidsstelsel valt globaal genomen uiteen in 3 stelsels: een stelsel voor werknemers (bijvoorbeeld bankbedienden, arbeiders in een autoassemblagebedrijf), een stelsel voor zelfstandigen en een stelsel voor (federale) ambtenaren.